Η ελληνική αγορά των επαγγελματικών ψυγείων και των ψυχόμενων βιτρινών βρίσκεται σε φάση μικρής μεν αλλά ορατής ανάκαμψης, χωρίς όμως οι περισσότεροι επιχειρηματίες να έχουν επανέλθει στα επίπεδα των τζίρων του 2008. Οι εξαγωγές και ο τουρισμός είναι οι δύο κινητήριες δυνάμεις της αγοράς, ενώ η εξοικονόμηση ενέργειας και η ποιότητα είναι τα στοιχεία που διαφοροποιούν τα προϊόντα και καθορίζουν, σε μεγάλο βαθμό, την τιμή τους. Η τελευταία εξακολουθεί να παραμένει το κύριο κριτήριο επιλογής. Αλλά, ευτυχώς, όχι το μόνο.

Ρεπορτάζ, συνεντεύξεις: Θανάσης Αντωνίου

Τα ψυγεία, οι ψυκτικοί θάλαμοι και οι ψυχόμενες βιτρίνες αποτελούν ένα από τα κύρια στοιχεία του επαγγελματικού εξοπλισμού των μονάδων εστίασης- τίποτα δεν μπορεί να λειτουργήσει χωρίς αυτά. Στην Ελλάδα ανθεί εδώ και δεκαετίες μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα βιομηχανία κατασκευής ψυκτικών μέσων για επαγγελματική χρήση η οποία τα τελευταία χρόνια, υπό το βάρος της οικονομικής κρίσης στράφηκε ακόμα περισσότερο στις εξαγωγές και τα καταφέρνει περίφημα.

Η στροφή της επιχειρηματικότητας των νέων προς τον κλάδο της εστίασης σε συνδυασμό με την εντυπωσιακή αύξηση του τουρισμού τα τελευταία χρόνια έδωσαν ακόμα μεγαλύτερη ώθηση στην εν λόγω αγορά. Αξίζει πάντως να σημειώσουμε ότι εκτός από τον αμιγώς κατασκευαστικό βραχίονα της συγκεκριμένης αγοράς, υπάρχει και πλειάδα επιχειρήσεων οι οποίες εισάγουν έτοιμο εξοπλισμό από το εξωτερικό με τον οποίο καλύπτουν εξειδικευμένες ανάγκες της εστίασης και των καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος, του τουρισμού, των σουπερμάρκετ και του υπόλοιπου λιανικού εμπορίου στα τρόφιμα και τα ποτά.

Η αγορά των ψυγείων παρουσιάζει εποχικότητα: η περίοδος της άνοιξης δίνει τον ‘τόνο’ συνολικά για το έτος, καθώς τότε η αγορά ‘μετακινείται’ προς τα ελληνικά νησιά όπου οι επαγγελματίες της εστίασης και του τουρισμού εξοπλίζονται για την καλοκαιρινή περίοδο.

Ένα ακόμα χαρακτηριστικό της αγοράς, απότοκο κι αυτό της οικονομικής κρίσης είναι η άνοδος του μεταχειρισμένου εξοπλισμού ο οποίος είναι πλέον διαθέσιμος για όσους επιχειρηματίες επιλέξουν τη συγκεκριμένη λύση- ακόμα και στις κλαδικές εκθέσεις συναντά πλέον κανείς επιχειρήσεις που προβάλλουν μεταχειρισμένο εξοπλισμό.

Το εμπόριο μεταχειρισμένου εξοπλισμού ακολούθησε και στο χώρο των ψυγείων την εντυπωσιακή ανάπτυξη που γνώρισε το μεταχειρισμένο μηχάνημα συνολικά στην ελληνική αγορά με το ξέσπασμα της κρίσης. Αρκετές εμπορικές εταιρείες διέκοψαν συνεργασίες με οίκους του εξωτερικού, βλέποντας ότι η αγορά του καινούργιου είχε υποχωρήσει αμέσως μετά το 2010 και περιόρισαν το αντικείμενο της δραστηριότητάς τους στο μεταχειρισμένο.

Εκτιμήσεις για την αγορά

Έχοντας επίγνωση της κατάστασης που επικρατεί στη χώρα μας, αλλά έχοντας πολλοί από τους επαγγελματίες και μια καθαρή διεθνή οπτική – καθώς είτε εξάγουν στο εξωτερικό είτε επισκέπτονται διεθνείς εκθέσεις- οι συνομιλητές μας από τον κλάδο των ψυγείων εκτιμούν ότι δεν υπάρχει περίπτωση ανάκαμψης της αγοράς στην οποία δραστηριοποιούνται, αν κι εφόσον δεν ομαλοποιηθεί συνολικά η ελληνική οικονομία. «Είμαστε ένας κρίκος στην αλυσίδα και δεν μπορούμε να περιμένουμε ότι θα φτιάξουν τα πράγματα για μας αν δεν αλλάξει η γενική εικόνα της αγοράς» μας είπε ένας από αυτούς.

Ο Γεώργιος Μιχόπουλος της εταιρείας Star Cold είναι από αυτούς που όχι μόνο έχει αντιληφθεί την αξία των εξαγωγών αλλά δουλεύει ήδη με την Ευρώπη, καθώς περίπου το 40% του τζίρου του προέρχεται από εξαγωγές. «Το 2017 πιάσαμε το τζίρο της περιόδου 2007-2008» μας είπε με υπερηφάνεια. Ο ίδιος εκτιμάει ότι ο τουρισμός αποτελεί μια πολύ σημαντική παράμετρο της αγοράς και μας καλεί να λάβουμε υπόψη ότι «η φετινή τουριστική περίοδος ξεκίνησε ένα μήνα νωρίτερα λόγω αυξημένης ζήτησης, ενώ στη Ρόδο, στη Σαντορίνη και την Κρήτη παρατηρείται ανάπτυξη».

Η εταιρεία Wise Cooling είναι μια σχετικά νέα εταιρεία αλλά ο κ. Πάντος και τα υπόλοιπα στελέχη της ασχολούνται με το εμπόριο επαγγελματικών ψυγείων και εξοπλισμού καταστημάτων εδώ και πολλά χρόνια. Τα προϊόντα της εταιρείας προέρχονται από γνωστούς οίκους της Ελλάδας αλλά και του εξωτερικού. Ο κ. Πάντος εκτιμάει ότι «η κατάσταση είναι καλύτερη κι ασφαλώς η αγορά έχει ομαλοποιηθεί. Από την άλλη πλευρά τα ψυγεία είναι μια ανάγκη για κάθε κατάστημα διότι κανείς δεν μπορεί να λειτουργήσει χωρίς αυτά».

O Ανδρέας Τανταλίδης της εταιρείαςNiki Inox, από τη Θεσσαλονίκη, μια από τις παλαιότερες στην Ελλάδα καθώς δραστηριοποιείται εδώ και 60 χρόνια, έχει στρέψει την προσοχή του στις εξαγωγές και ειδικά προς την απαιτητική αγορά της Γερμανίας, όπου πουλάει μηχανήματα σε επιχειρήσεις εξοπλισμού. Αισιόδοξος για την πορεία της αγοράς, καθώς βλέπει άνοδο, αποδίδει τη θετική εικόνα που έχει διαμορφωθεί τελευταία, στον τουρισμό. Του ζητάμε να μας εξηγήσει το πώς κινείται αυτή τη στιγμή η αγορά: «Οι επαγγελματίες της εστίασης και του τουρισμού είναι πιο ενημερωμένοι και πιο συνεργάσιμοι ενώ έχουν τεθεί πλέον κάποιοι κανόνες και πολιτικές όσο αφορά τον τρόπο πληρωμής που έχει σαφώς ομαλοποιηθεί».

Πολλές εμπορικές επιχειρήσεις επαγγελματικού εξοπλισμού, προέρχονται από μετεξέλιξη παλαιότερων κατασκευαστικών. Διέκοψαν την παραγωγή και πέρασαν αποκλειστικά στο εμπόριο, όταν υπήρξε διαδοχή. Εντούτοις υπάρχουν κι αρκετές, ειδικά στη Βόρεια Ελλάδα, στις οποίες οι νεώτερες γενιές συνεχίζουν την παραγωγή.

Η Ευαγγελία Σαμαρά βρίσκεται εδώ και περίπου δύο δεκαετίες στο τιμόνι της εταιρείας εξοπλισμού Oscar Hellas, μιας επιχείρησης από τις Σέρρες που ίδρυσε το 1970 ο πατέρας της Στυλιανός Σαμαράς, βετεράνος πλέον του κλάδου του εξοπλισμού ο οποίος μάλιστα τιμήθηκε πρόσφατα από τον Σύνδεσμο Επιχειρήσεων Εξοπλισμού Μαζικής Εστίασης. Η Oscar διαθέτει κατάστημα λιανικής στις Σέρρες από το 1974 ενώ με τα χρόνια απέκτησε εξειδίκευση στην ψύξη. Δημιούργησε συνεργασίες με εργοστάσια με αποκλειστικό αντικείμενο την προμήθεια κι εγκατάσταση ψυγείων για σουπερμάρκετ και κρεοπωλεία. Είναι μια κατά βάση εισαγωγική εταιρεία και φέρνει τα προϊόντα της από την Ιταλία.

Όπως μας λέει η Ευαγγελία Σαμαρά, ο κλάδος υπέστη πολύ μεγάλη ζημιά από την οικονομική κρίση. «Τα τελευταία 3-4 χρόνια η αγορά είναι σε λίγο καλύτερη φάση, οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις κάνουν πλέον κάποιες επενδύσεις και προχωράνε σε κάποιες ανακαινίσεις προκειμένου να παρακολουθήσουν τις μεγάλες επιχειρήσεις της αγοράς» σχολιάζει.

Κριτήρια επιλογής για επαγγελματίες

Ζητάμε από τον Γ. Μιχόπουλο της Star Cold να μας προσδιορίσει τι θα έπρεπε να προτάσσει κάθε επιχειρηματίας της μαζικής εστίασης ο οποίος επιθυμεί να προχωρήσει σε μια επένδυση εξοπλισμού ψυγείων/ θαλάμων ή ο επενδυτής εκείνος που θα ήθελε να πραγματοποιήσει είσοδο στον κλάδο της εστίασης. «Θα βάλω ως πρώτο κριτήριο την ποιότητα, διότι η ποιότητα συνάδει με την εξοικονόμηση ενέργειας και θα έβαζα σε δεύτερη θέση την τιμή. Ένα ψυγείο μπορεί να κατασκευαστεί με πολύ λίγα χρήματα αλλά και με μεγάλο λειτουργικό κόστος, ενώ ο επαγγελματίας έχει σήμερα τη δυνατότητα να παραγγείλει ένα ψυγείο λίγο ακριβότερο και να κερδίσει πολύ περισσότερα από το μειωμένο λειτουργικό κόστος».

Η εταιρεία του Γ. Μιχόπουλου έχει ρίξει το βάρος της στην κατασκευή ψυγείων που έχουν μειωμένο περιβαλλοντικό αποτύπωμα και συνεχίζει χρόνο με το χρόνο να παράγει όλο και πιο λειτουργικά μηχανήματα ουσιαστικά ανταγωνιζόμενος τον ..εαυτό του. «Θέλουμε κάθε φορά να είμαστε καλύτεροι στο ζήτημα της εξοικονόμησης ενέργειας» μας λέει και μας δίνει ένα παράδειγμα. «Πρόσφατα πραγματοποιήσαμε αναβάθμιση εξοπλισμού σε μονάδα logistics η οποία πλήρωνε το μήνα 20.000 ευρώ για ρεύμα, επιτυγχάνοντας να μειώσουμε το ποσό αυτό κατά 6.000 ευρώ το μήνα. Από την άλλη, στα εστιατόρια, όπου οι λογαριασμοί ρεύματος δεν είναι τόσο υψηλοί, εκείνο που παίζει το μεγαλύτερο ρόλο σε ένα ψυγείο είναι η ποιότητα τη κατασκευής του».

Σύμφωνα με τη γνώμη της Ευαγγελίας Σαμαρά, οι επαγγελματίες της μαζικής εστίασης που σκοπεύουν να αναβαθμίσουν τα ψυγεία τους ή να αποκτήσουν καινούργια, θα πρέπει πρώτα απ΄ όλα  να επιλέγουν προμηθευτές που γνωρίζουν το αντικείμενο κι έχουν αποκτήσει εξειδίκευση, έτσι ώστε να μπορούν να τους προσφέρουν after sales υπηρεσίες. «Υπάρχουν πολλές εταιρείες που ισχυρίζονται ότι ‘τα κάνουν όλα’. Ευτυχώς, οι επιχειρηματίες γνωρίζουν καλύτερα σήμερα. Όσοι θέλουν να πραγματοποιήσουν μια αγορά, πρώτα ψάχνουν καλά  και μετά επιλέγουν. Για τη σωστή επιλογή είναι σημαντικό η επιχείρηση- προμηθευτής να είναι πιστοποιημένη» επισημαίνει η Ευαγ. Σαμαρά.